Kara Kutu Nedir, Ne İşe Yarar? Bilinmesi Gerekenler

Kara Kutu Nedir?

Kara kutu; tüm hava yolu taşıtlarında bulunması zorunlu olan, uluslararası ismi ile bir “flight recorder” aracıdır.  Uçak içerisindeki bütün bilgiler belirli bir algoritma sayesinde kara kutuya kaydedilir. Bu sayede ihtiyaç anında kaydedilen tüm veriler yetkililere ulaşabilir. Düşünülenin aksine kara kutu siyah değil, parlak turuncu renktedir. En elverişsiz ve ekstrem hava koşullarına ve çarpmaya karşı dayanıklı olacak şekilde üretilen kara kutu, aynı zamanda uçak içi diyalogları kaydeden bir sisteme sahip olduğu için havacılık araştırma sektörü için oldukça önemli bir araçtır.

Kara kutu dayanıklılık özelliği sayesinde, ses kayıtlarına ve uçak kazalarının kaynağına ulaşılmasını sağlar ve bunlardan tecrübe edinilmesine yardımcı olur. Bu cihazın ilk kullanımı 1947 yılına dayanmakla birlikte, 1958 yılında Sivil Havacılık Kurumu tarafından uçaklarda kullanımı mecburi bir hale gelmiştir.

Kara kutu, uçak içerisindeki tüm bilgileri ve konuşmaları depolayan bir cihazdır. Depoladığı bilgileri ve kayıtları, birçok zorlu koşula rağmen güçlü dış katmanları sayesinde günlerce koruyabilir. Yolcu uçakları içerisindeki kara kutuların, denizde dahi 90 gün boyunca sinyal yayma özellikleri bulunmaktadır. Deniz suyu ile temas ettiği an sinyal yollamaya başlayan kara kutu, yaklaşık 5 kilogram ağırlığındadır. En elverişsiz koşullarda bile sinyal yollayabilme özelliğine sahip cihaz, bu özelliği sayesinde düşen bir uçağın bulunmasında arama birimlerine yardımcı olmaktadır

Pilotların bütün diyaloglarını kaydeden bu cihaz, yaşanabilecek herhangi bir aksaklıkta bu depoladığı tüm konuşma kayıtları sayesinde bu aksaklığın kaynağına inilmesine yardımcı olur. Fakat her kara kutu, tüm konuşmaları kaydetme özelliğine sahip değildir. Bazı kara kutularda, uçak içerisinde gerçekleşen konuşmaları seçip kaydetme özelliği de bulunmaktadır.

Yaşanabilecek uçak kazalarına karşı herhangi bir çarpışmaya ya da güçlü darbelere karşı dayanıklı olacak şekilde tasarlanan kara kutu, çarpışma gibi durumlardan olabildiğince zarar görmemesi için, uçağın kuyruk bölümünde yer alır.

Belirli süreler için bütünlüğünü ve orijinalliğini koruyan kara kutu, 1100 celcius sıcaklığına dahi direnebilen ve granit kadar sağlam tasarlanan bir cihazdır. Bundan dolayı, gerçekleşen kazanın yeri ve sebebi fark etmeksizin, kazaların kaynağı ve kazaların ilerde nasıl önlenebileceği konusunda yardımcı olduğu için, havacılık sektörüne tecrübe kazandırmaktadır.

Üretilen kara kutular uçağa yerleştirilmeden önce, standartlara uygun olup olmadıkları açısından pek çok güvenlik testinden geçmektedirler. Bu testlerden sadece olumlu sonuç alan cihazlar, uçaklarda kullanılmaktadır. Kara kutular teknoloji açısından eski olsa da günümüzde hala aynı standartlar dahilinde çalışmaktadır. Uçağın son 25 saat içerisindeki bütün verileri ve kokpit içerisindeki son 2 saatlik tüm diyaloglar, kara kutu tarafından kaydedilerek, depolanmaktadır.